ramacademy.in

Sev Dhatu Roop in Sanskrit। सेव् धातु रूप

Sev Dhatu Roop एक आत्मनेपदी धातु रूप है। इस Article में Sev Dhatu Roop in Sanskrit के 10 लकारों में लट् लकार, लङ् लकार, लृट् लकार, लोट् लकार, विधिलिङ् लकार और अन्य 5 लकारों के धातु रूप सीखेंगे।

सेव् धातु रूप – लट् लकार  (वर्तमान काल- Present Tense)

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेवते सेवेते सेवन्ते
मध्यम पुरुष  सेवसे सेवेथे सेवध्वे
उत्तम पुरुष  सेवे सेवावहे सेवामहे

सेव् = सेवा करना  (To Serve)

Sev dhatu roop –  धातु प्रत्यय

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  ते इत् (आते)अन्ते (अते)
मध्यम पुरुष  से इथे (आथे)ध्वे
उत्तम/अन्य पुरुष  इ (ए)वहेमहे

Sev dhatu roop in sanskrit :- प्रत्यय योग

पपुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेव् + ते = सेवतेसेव् + इत् (आते)= सेवेतेसेव् + अन्ते (अते) = सेवन्ते
मध्यम पुरुषसेव् + से = सेवसेसेव् + इथे (आथे)= सेवेथेसेव् + ध्वे = सेवध्वे  
उत्तम पुरुष  सेव् + इ (ए) = सेवेसेव् + वहे = सेवावहेसेव् + महे = सेवामहे

सेव् धातु रूप – संस्कृत अनुवाद

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सः सेवते = वह सेवा करता है     

सा सेवते = वह सेवा करती है  
तौ सेवेते = वेदोनों सेवा करते  हैं

ते सेवेते = वेदोनों सेवा करती हैं  
ते सेवन्ते = वेलोग सेवा करते हैं

ता सेवन्ते = वेलोग सेवा करती हैं    
मध्यम पुरुष  त्वं सेवसे = तुम सेवा करते हो युवाम सेवेथे = तुम दोनों सेवा करते हों यूयम सेवध्वे = तुमलोग सेवा करते हो
उत्तम/अन्य पुरुष  अहम् सेवे = मैं सेवा करता हूँ आवाम सेवावहे = हमदोनों सेवा करते हैं वयम सेवामहे = हमलोग सेवा करते हैं

Sev dhatu roop in sanskrit – लङ् लकार (अनद्यतन भूतकाल – Past Tense)

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  असेवत असेवेताम् असेवन्त
मध्यम पुरुष  असेवथा:असेवेथाम्असेवध्वम्
उत्तम/अन्य पुरुष  असेवे असेवावहिअसेवामहि

सेव् धातु रूप – धातु प्रत्यय

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  अ…त अ…इताम् (आताम)अ…अन्त
मध्यम पुरुष  अ…थाःअ…इथाम् (आथाम)अ…ध्वम्
उत्तम/अन्य पुरुष  अ…इ अ…वहिअ…महि

सेव् धातु रूप – प्रत्यय के योग

पपुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष     + सेव् + = असेवत + सेव् + ताम् = असेवेताम् + सेव् + अन्त = असेवन्त
मध्यम पुरुष   + सेव् + थाः = असेवथा: + सेव् + इथाम् = असेवेथाम् + सेव् + ध्वम्  = असेवध्वम्
उत्तम पुरुष   + सेव् + = असेवे + सेव् + वहि = असेवावहि + सेव् + महि = असेवामहि

सेव् धातु रूप – संस्कृत अनुवाद

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सः असेवत = वह सेवा करता था

सा असेवत = वह सेवा करती थी
तौ असेवताम् = वेदोनों सेवा करते थे

ते असेवताम् = वेदोनों सेवा करती थीं
ते असेवन्त = वेलोग सेवा करते थे

ता असेवन्त = वेलोग सेवा करती थीं
मध्यम पुरुष  त्वं असेवथा: = तुम सेवा करते थे युवाम असेवेथाम् = तुमदोनों सेवा करते थेयूयम असेवध्वम् = तुमलोग सेवा करते थे
उत्तम/अन्य पुरुष  अहम् असेवे = मैं सेवा करता था आवाम असेवावहि = हमदोनों सेवा करते थेवयम असेवामहि = हमलोग सेवा करते थे
sev dhatu roop

सेव् धातु रूप – लृट् लकार ( Bhavishyat Kal – Future Tense)

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेविष्यते  सेविष्येते  सेविष्यन्ते
मध्यम पुरुष  सेविष्यसे  सेविष्येथे सेविष्यध्वे  
उत्तम पुरुष  सेविष्ये सेविष्यवहेसेविष्यामहे

Sev dhatu roop in sanskrit – प्रत्यय

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  स्यते  स्येते   स्यन्ते
मध्यम पुरुष  स्यसे  स्येथे स्यध्वे
उत्तम/अन्य पुरुष  स्ये स्यावहेस्यामहे

सेव् धातु रूप संस्कृत में – प्रत्यय योग

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेव् + स्यते = सेविष्यते  सेव् + स्येते = सेविष्येते सेव् + स्यन्ते = सेविष्यन्ते 
मध्यम पुरुष  सेव् + स्यसे = सेविष्यसे सेव् + स्येथे = सेविष्येथेसेव् + स्यध्वे = सेविष्यध्वे
उत्तम/अन्य पुरुष  सेव् + स्ये = सेविष्ये सेव् + स्यावहे = सेविष्यवहेसेव् + स्यामहे = सेविष्यामहे

सेव् धातु रूप – संस्कृत अनुवाद

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सः सेविष्यते = वह सेवा करेगा

सा सेविष्यते = वह सेवा करेगी   
तौ सेविष्येते = वे दोनों सेवा करेंगे

ते सेविष्येते = वे दोनों सेवा करेंगी
ते सेविष्यन्ते = वेलोग सेवा करेंगे  

ता सेविष्यन्ते = वेलोग सेवा करेंगी  
मध्यम पुरुष  त्वं सेविष्यसे = तुम सेवा करोगे     युवाम सेविष्येथे = तुमदोनों सेवा करोगे  यूयम सेविष्यध्वे = तुमलोग सेवा करोगे   
उत्तम/अन्य पुरुष  अहम् सेविष्ये = मैं सेवा करूँगा   आवाम सेविष्यवहे = हमदोनों सेवा करेंगे    वयम सेविष्यामहे = हमलोग सेवा करेंगे  

सेव् धातु रूप – लोट् लकार (Anugya – Order)

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेवताम्सेवेताम् सेवन्ताम्
मध्यम पुरुष  सेवस्व    सेवेथाम्सेवध्वम्
उत्तम पुरुष  सेवे सेवावहैसेवामहै

लोट लकार धातु प्रत्यय

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  ताम्इताम् (आताम्)अन्ताम् (अताम्)
मध्यम पुरुष  स्व इथाम् (आथाम्)ध्वम्
उत्तम/अन्य पुरुष  आवहै आमहै  

सेव् धातु रूप – प्रत्यय योग

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेव् + ताम् = सेवताम् सेव् + इताम् = सेवेताम्सेव् + अन्ताम् = सेवन्ताम्
मध्यम पुरुष  सेव् + स्व = सेवस्व  सेव् + इथाम् = सेवेथाम्सेव् + ध्वम् = सेवध्वम्
उत्तम/अन्य पुरुष  सेव् + = सेवेसेव् + आवहै = सेवावहै  सेव् + आमहै = सेवामहै

सेव् धातु रूप – संस्कृत अनुवाद

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सः सेवताम् = वह सेवा करे   

सा सेवताम् = वह सेवा करे    
तौ सेवेताम् = वे दोनों सेवा करें   

ते सेवेताम् = वे दोनों सेवा करें    
ते सेवन्ताम् = वेलोग सेवा करें    

ता सेवन्ताम् = वेलोग सेवा करें
मध्यम पुरुष  त्वं सेवस्व = तुम सेवा करो     युवाम सेवेथाम् = तुमदोनों सेवा करो     यूयम सेवध्वम् = तुमलोग सेवा करो   
उत्तम/अन्य पुरुष  अहम् सेवे = मैं सेवा करूँ   आवाम सेवावहै = हमदोनों सेवा करें   वयम सेवामहै = हमलोग सेवा करें   

Sev dhatu Roop in Sanskrit – Vidhi ling (चाहिए – Should)

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेवेत्सेवेयाताम् सेवेरन्
मध्यम पुरुष  सेवेथा:सेवेयाथाम्सेवेध्वम्
उत्तम पुरुष  सेवेयसेवेवहिसेवेमहि

विधिलिङ् लकार धातु प्रत्यय

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  ईत्ईयाताम्ईरन्
मध्यम पुरुष  ईथा:ईयाथाम्ईध्वम्
उत्तम/अन्य पुरुषईय ईवहिईमहि

सेव् धातु रूप – प्रत्यय के योग

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेव् + ईत् = सेवेत्सेव् + ईयाताम् = सेवेयाताम्सेव् + ईरन् = सेवेरन्
मध्यम पुरुष  सेव् + ईथा:= सेवेथा:सेव् + ईयाथाम्) = सेवेयाथाम्सेव् + ईध्वम् = सेवेध्वम्
उत्तम/अन्य पुरुष  सेव् + ईय = सेवेयसेव् + ईवहि = सेवेवहिसेव् + ईमहि = सेवेमहि

सेव् धातु रूप – संस्कृत अनुवाद

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सः सेवेत् = उसे सेवा करना चाहिए

सा सेवेत् = उसे सेवा करनी चाहिए
तौ सेवेयाताम् = वे दोनों को सेवा करना चाहिए

ते सेवेयाताम् = वे दोनों को सेवा करनी चाहिए
ते सेवेरन् = वेलोगों को सेवा करना चाहिए

ता सेवेरन्  = वेलोगों को सेवा करनी चाहिए
मध्यम पुरुष  त्वं सेवेथा: = तुम्हे सेवा करना चाहिएयुवाम सेवेयाथाम् = तुमदोनों को सेवा करना चाहिएयूयम सेवेध्वम् = तुमलोगों को सेवा करना चाहिए
उत्तम/अन्य पुरुष  अहम् सेवेय = मुझे सेवा करना चाहिए  आवाम सेवेवहि = हमदोनों को सेवा करना चाहिए वयम सेवेमहि = हमलोगों को सेवा करना चाहिए

लिट् लकार – परोक्ष भूतकाल

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सिषेवेसिषेवातेसिषेविरे
मध्यम पुरुष  सिषेविषेसिषेवाथेसिषेविध्वे
उत्तम/अन्य पुरुष  सिषेवेसिषेविवहेसिषेविमहे

सेव् धातु रूप – लुट् लकार – अनद्यतन भविष्यत काल

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेविता सेवितारौसेवितार:
मध्यम पुरुष  सेवितासे सेवितासाथेसेविताध्वे
उत्तम/अन्य पुरुष  सेविताहे सेवितास्वहेसेवितास्महे

Sev Dhatu Roop – लृङ् लकार – हेतुहेतुमद भविष्यत काल

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  असेविष्यत असेविष्येताम्असेविष्यन्त
मध्यम पुरुष  असेविष्यथा:असेविष्येथाम्असेविष्यध्वम्
उत्तम/अन्य पुरुष  असेविष्ये असेविष्यावहिअसेविष्यामहि

सेव् धातु रूप – लुङ् लकार – सामान्य भूतकाल

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  असेविष्ट असेविषाताम्असेविषत
मध्यम पुरुष  असेविष्ठा :असेविषाथाम्असेविध्वम्
उत्तम/अन्य पुरुष  असेविषिअसेविष्वहिअसेविष्महि

सेव् धातु रूप – आशिर्लिंङ् लकार – आशीर्वाद के लिए

पुरुष  एकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुष  सेविषीष्टसेविषीयास्ताम्सेविषीरन्
मध्यम पुरुष  सेविषीष्ठा:सेविषीयास्थाम्सेविषीध्वम्
उत्तम/अन्य पुरुष  सेविषीय सेविषीवहि सेविषीमहि

इन्हें भी अध्ययन करें

Conclusion

इस Post में Sev Dhatu के 10 लकारों का Sev Dhatu Roop सीखे। उम्मीद करता हूँ कि यह post आपको पसंद आया होगा। Article अच्छा लगा हो तो आप अपने group में share जरुर करें. post पढ़ने के लिए बहुत बहुत धन्यवाद!

Leave a comment